Steeds minder Groningers voelen zich veilig op de plek waar zij wonen en het aantal Groningers met schade aan hun huis door aardbevingen bedraagt inmiddels 100.000. Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat van de mensen die meer dan eens aardbevingsschade hebben gehad, nog maar veertig procent zich veilig voelt in zijn eigen huis. Met regelmaat moeten mensen hun huis verlaten omdat het uit veiligheidsoverwegingen niet langer verantwoord is daar te wonen. Het is onacceptabel dat je in Nederland niet veilig kunt wonen in je eigen huis. Daarom moet het kabinet het probleem in de kern aanpakken. Het niveau van gaswinning moet verder omlaag om het aantal aardbevingen te verminderen en de kans op schade te verkleinen. Tegelijkertijd moet het tempo van het bouwkundig versterken van woningen omhoog.

In het nieuwe winningsplan kiest het kabinet echter voor het winnen van 24 miljard kuub aardgas per jaar van 2017 tot 2021. Bij een winter die kouder is dan gemiddeld kan dit productieniveau zelfs toenemen tot 30 miljard kuub gas per jaar. Bij alle scenario’s die tot nu toe zijn doorgerekend – het winnen van 21, 27 of 33 miljard kuub – neemt het aantal aardbevingen toe. Omdat het scenario van 24 miljard kuub nooit is doorgerekend, is onbekend welke gevolgen dit met zich mee brengt. Ook wordt met het besluit geen recht gedaan aan de toezegging van de minister in januari, dat het productieniveau in de komende jaren steeds verder zal worden afgebouwd. Het is nodig onderzoek te doen naar het productieniveau waarbij het aantal aardbevingen afneemt. Pas dan wordt de kans op schade verkleind en kunnen Groningers zich weer veilig voelen in hun eigen huis.

De bouwkundige versterking van woningen in het aardbevingsgebied komt nauwelijks van de grond. Het kabinet verandert daar met dit besluit niets aan. De minister is teruggekomen van eerdere beloftes om drieduizend woningen in een jaar te versterken en gemaakte afspraken over het versterken en verduurzamen van 1650 huurwoningen staan op dit moment op losse schroeven. In het winningsplan wordt nu zelfs gesproken van slechts enkele honderden huizen. Daar komt bij dat de bemoeienis van de NAM bij schadeherstel en versterking te groot is. De uitvoering hiervan is volledig afhankelijk van het budget dat de NAM ter beschikking stelt. Schadeafwikkeling en versterking zou niet langer onder verantwoordelijkheid van de NAM maar onder verantwoordelijkheid van de overheid plaats moeten vinden. Die moet bepalen hoeveel geld er nodig is om alle schades te herstellen en noodzakelijke bouwkundige versterking door te voeren. Een waarborgfonds waar de NAM, die als schadeveroorzaker aansprakelijk is, geld in stort zou uitkomst kunnen bieden.

Ik roep de Tweede Kamer op

- het niveau van gaswinning op dit moment verder terug te brengen naar maximaal 21 miljard kuub,
- de minister te houden aan de toezegging om het productieniveau in de komende jaren verder af te bouwen, nu niet voor vijf jaar vastleggen; het Staatstoezicht op de Mijnen heeft eerder 12 miljard kuub genoemd als een niveau met aanzienlijk verminderde veiligheidsrisico’s
- opdracht te geven voor onafhankelijk onderzoek naar een veilig niveau van gaswinning 
- de uitvoering van schadeherstel en bouwkundige versterking onafhankelijk te laten uitvoeren

Is het te veel gevraagd om in Nederland veilig in je eigen huis te kunnen wonen?

Stieneke van der Graaf, fractievoorzitter ChristenUnie Statenfractie Groningen