Woordvoering spoeddebat
Afgelopen woensdag spraken Provinciale Staten over de provinciale beleidsregels om de te hoge stikstofuitstoot te beperken. Dit is een complex en lastig probleem omdat het ook veel van onze leden persoonlijk raakt en het wel of niet toepassen van de regels grote consequenties heeft voor Groningen.
Voorzitter,
Zoals bekend woon ik al jaren in Delfzijl. Minder bekend is dat ik ben geboren en getogen in Niezijl. Niezijl, u weet wel, het dorpje in het Westerkwartier tussen Noordhorn en Grijpskerk in. Niezijl, een plattelandsdorp waar al jaren een spelweek wordt gehouden en sinds enkele jaren ook een trekkertrek. Toch is Niezijl de afgelopen dagen in het nieuws, vandaag zelfs bijna live op RTV Noord. Boer Heemstra uit Niezijl is samen met andere boeren met zijn trekker onderweg naar Den Haag. Regelmatig doet hij vandaag telefonisch verslag van zijn belevenissen.
Is Niezijl een dorp van demonstranten? Is Niezijl een politiek broeinest? Absoluut niet. De boeren in Niezijl en op de Okswerd streek zijn liever 365 dagen per jaar bezig op de boerderij. Dat doen ze al eeuwen en willen ze nog eeuwen doen. Van vader op zoon, van zoon op kleinzoon, van kleinzoon op achterkleinzoon. En daar voorzitter, daar zit hem de kneep: Boeren met geschiedenis en liefde voor hun vee en land zien de toekomst van hun bedrijven somber in. Dit dwingt hen tot actie.
Voorzitter, de boeren in de provincie Groningen zijn bezorgd en boos. Is het niet de fosfaatwetgeving, dan is het wel het PAS. Vanwege bijvoorbeeld de eerder genoemde fosfaatwetgeving staan enkele jaren geleden nieuw gebouwde stallen grotendeels leeg. Nu bestaat de vrees dat deze lege stalruimte niet wordt meegenomen in het PAS. Onze boeren hebben perspectief nodig. Perspectief voor de toekomst. Boeren die mee willen werken aan een verminderde stikstofuitstoot moeten dat wel kunnen! Technisch kunnen er veel maatregelen worden genomen, die stuk voor stuk een forse investering vergen. Onze boeren willen wel, maar dat betekent ook dat de rest van Nederland daar in de winkel een eerlijke prijs voor moeten willen betalen.
Voorzitter,
De aanleiding van dit spoeddebat is de demonstratie van “onze” boeren afgelopen maandag in het centrum van “de” Stad en bij het provinciehuis. De Vismarkt, de Grote Markt en het Martinikerkhof waren het toneel van trekkers en boeren. Wat ons echter bij zal blijven van deze grote demonstratie is een drietal incidenten: Dit doet geen recht aan de demonstratie van onze boeren, maar staat wel in ons geheugen gegrift. Over 20 jaar herinneren wij ons waarschijnlijk de aanleiding niet meer, maar deze incidenten wel.
Voorzitter,
Dit spoeddebat is aangevraagd om een drietal vragen beantwoord te krijgen van ons College
1. Waarom houdt het college strengere norm aan dan de regering?
Ook onze fractie is benieuwd naar het antwoord van het College. Wellicht kom ik hier op een tweede termijn op terug.
2. Waarom is PS niet in stelling gebracht bij het afkondigen van beleid?
In de opinie van de ChristenUnie fractie is het vaststellen van beleidsregels -binnen de eerder gestelde kaders door PS- een taak van GS. PS heeft een controlerende taak, dus achteraf. Dit spoeddebat is één van de instrumenten van PS om het College verantwoording te laten afleggen.
3. Is het college ook van mening dat juist de noordelijke provincies het zelfde beleid moeten voeren?
Onze fractie is van mening, zoals ook blijkt uit de stukken, dat er gezamenlijk is opgetrokken. Binnen het IPO zijn afspraken gemaakt. Deze vraag ligt wat ons betreft niet op het bordje van dit College, maar op het bordje van de Colleges die tegen de gemaakte afspraken in alsnog hun beleid hebben ingetrokken.
Ik eindig met een oproep aan ons College: Blijf in gesprek om te zoeken naar de maximale ruimte binnen het PAS. Dit is lastig, maar deze verantwoordelijkheid dient de landelijke en provinciale politiek gezamenlijk te nemen samen met de sector.
