Pas als de basis goed geregeld is, kun je bouwen aan perspectief.
In de commissievergadering van 10 mei werd gesproken over de betekenis en inhoud van het rapport van de enquêtecommissie en de reactie van het kabinet daarop.
Naar aanleiding van de enquête zijn conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan. Nu gaat het erom wat er met deze conclusies en aanbevelingen gedaan wordt.
Hieronder de woordvoering van Margriet Donker-van der Vinne.
Voorzitter,
Op 24 februari was ik samen met Nico Drost, woordvoerder gaswinning van de ChristenUnie Tweede Kamerfractie in Loppersum. In de eeuwenoude Petrus en Pauluskerk woonden we de bijeenkomst van Platform Kerk en Aardbeving bij. Die was georganiseerd om samen met de inwoners van het gebied de presentatie van het rapport van de parlementaire enquêtecommissie te volgen.
Ik wist eigenlijk niet goed wat ik ervan moest verwachten. Als inwoner van het gebied had ik al zo vaak mooie woorden gehoord. Zou het deze keer anders zijn?
'De belangen van de Groningers zijn structureel genegeerd bij de gaswinning. De gaswinning ging dus boven de Groningers.’
Tot mijn eigen verbazing raakten deze woorden en wat Tom van der Lee, de voorzitter van de commissie verder nog zei, me diep. Opluchting, verdriet, boosheid, erkenning, herkenning, het ging allemaal in hele korte tijd door me heen. Toen ik om me heen keek, zag ik bij de andere aanwezigen ook deze mixed emotions. Een heel bijzonder moment.
Voorzitter, we kunnen vandaag met elkaar en het college van gedachten wisselen over de betekenis en inhoud van het rapport van de enquêtecommissie en de reactie van het kabinet daarop.
Het begin van mijn betoog laat zien dat de uitkomsten van de commissie mensen niet onberoerd laat, dat dit rapport voor heel veel inwoners van grote waarde is. Het feit dat er aan waarheidsvinding gedaan is doordat in het openbaar vele betrokkenen verhoord zijn en daar conclusies uit getrokken zijn en aanbevelingen aan verbonden zijn, is van grote betekenis voor de bewoners van het gebied.
Maar, voorzitter, nu gaat het erom wat er met deze conclusies en aanbevelingen gedaan wordt. Op 25 april kwam de reactie van het kabinet. Ook daarvan wist ik niet goed wat ik ervan kon verwachten. Als er goed naar de commissie geluisterd zou zijn, zou de regering ‘Groningers boven Gas’ moeten zetten. Een ereschuld moet ingelost worden. Dat vraagt om een compleet andere houding van de regering.
Voorzitter, ik vind het dan ook teleurstellend dat vooral de basale dingen om Groningers boven Gas te zetten direct weer afgebakend worden door grenzen. Grenzen van gebieden, grenzen aan bedragen, grenzen waarbinnen geen causaliteit aangetoond hoeft te worden. Terwijl er gekeken zou moeten worden naar wat is er echt nodig is. Echt ruimhartige maatregelen, in plaats van tot op de laatste cent uitgerekende vergoedingen.
Door grenzen te stellen veroorzaakt de regering nieuwe ongelijkheid en opnieuw vechten tegen instanties voor mensen die niet binnen de grenzen vallen. Dat zijn vaak al de moeilijke gevallen, de probleemdossiers. Die los je niet op op deze manier. Dit is geen compleet andere houding van de regering. Mijn fractie en ik vinden dat bij schade en versterken gehandeld moet worden vanuit ‘Kosten wat kost’ en zo lang als het duurt. Gedupeerden moeten geholpen worden, hun veiligheid en perspectief moet voorop staan.
Voorzitter, pas als de basis goed geregeld is, kun je ook verder bouwen aan perspectief. Kun je de ereschuld daadwerkelijk inlossen.
De leefbaarheid en voorzieningen op sociaal gebied kunnen na 60 jaar gaswinning wel een boost gebruiken. Dat geldt ook voor het economisch perspectief. Daar moeten harde afspraken over gemaakt worden en deze moeten wettelijk vastgelegd worden. Zodat Den Haag doet wat nu wordt gezegd, ook in de toekomst.
Bij de plannen hoort voldoende geld. Gegarandeerd voor langere tijd. Er moet voldoende geld zijn om ervoor te zorgen dat vooral de jongeren en kinderen van nu een betere toekomst hebben in Groningen.
Dat Groningen qua (energie) armoede, gezondheid, laaggeletterdheid, werkloosheid niet meer onder aan de lijstjes bungelt.
De plannen moeten ervoor zorgen dat Groningers geen hoge energierekening meer hebben, maar in een duurzaam huis wonen, van het gas af als de bewoner dat wil. Dat Groningers gezonder oud worden, dat er voldoende scholing, kansen en banen voor onze jongeren zijn. Kortom, dat Groningen beter achtergelaten wordt dan het moment dat met de gaswinning gestart werd.
Mijn fractie heeft nog een vraag aan GS: hoe kijkt GS naar de borging van de plannen? Hoe houden we de regering aan de mooie woorden, want het gaat uiteindelijk om daden.
